Jak zaprojektować i urządzić funkcjonalną kuchnię?
Kuchnia jest miejscem, w którym coraz częściej przebywamy, gdzie chcemy się czuć jak najlepiej. Aby zapewnić sobie ten komfort należy zaprojektować kuchnię doskonałą, taką w której przebywanie i praca jest przyjemnością, a wszystko zaprojektowane funkcjonalnie i praktycznie.
Kompendium pt. „Jak zaprojektować i urządzić funkcjonalną kuchnię?” zaczniemy od wymiarów. W kuchni (i nie tylko) wymiar ma znaczenie, dlatego powinien być odpowiedni. Przecież będziemy spędzać tam multum czasu.
Wymiary w kuchni
Przyjrzyjmy się w takim wypadku wysokości blatów – jakie powinny być? Poniższy schemat przedstawia wysokość blatu w zależności od naszego wzrostu.
Kiedyś standardowa wysokość blatu wynosiła 85cm. Dlaczego 85cm? Blaty wymiarowane były głównie pod sprzęt AGD. Teraz na szczęście przy projektowaniu zabudowy patrzymy na siebie i swoje warunki fizyczne, a nie na sprzęt. Obecnie wartość ta wzrosła o 10 centymetrów, czyli 95 cm od gotowej posadzki.
Drugi wymiar to głębokość. Standardowa głębokość blatu roboczego to 60cm. Kupując blat na metr bieżący należy pamiętać, że wymiarówka to 60 cm na 100. W sklepach budowlanych w przeważającej większości widoczne są ceny własnie za metr bieżący. Zwracajmy uwagę już na etapie planowania, żeby zapobiec generowaniu się dodatkowych kosztów!
Jeśli chodzi o długość blatu, to najoptymalniejszy wymiar oscyluje w okolicach 200 centymetrów. Może się wydawać, że to całkiem sporo, szczególnie w małych kuchniach – ale w kuchni, jak to w kuchni wszędzie pełno gratów, przyborów kuchennych, małego AGD, co sprawia, że blatu sukcesywnie ubywa. Jeśli metraż Waszej kuchni nie pozwala na taką długość, wtedy warto rozważyć aranżację blatu rozsuwanego.
Pojawić może się natomiast pytanie: jak przetestować blat? A no bardzo prosto – w praktyce, spróbować coś ugotować, przyrządzić na danym blacie i zobaczyć czy dany wymiar odpowiada nam i naszemu wzrostowi.
Obszerniejszy materiał o doborze blatów znajdziecie na moim kanale YouTube:
Dociekliwym może nasunąć się kolejne pytanie – a co jeśli w kuchni rządzą dwie osoby różnego wzrostu? Nie jest powiedziane, że blat musi być tylko i wyłącznie jednej wysokości! Jeśli jest możliwość – kiedy blat jest w kształcie litery L lub U, można kombinować z wysokościami blatu. Oczywiście – estetyczniej prezentuje się blat o jednej wysokości, ale tutaj przede wszystkim chodzi o praktyczność, a nie o design. Nie zawsze to co ładniejsze jest praktyczniejsze i wygodniejsze!
Jeśli chodzi o półki, to najważniejsza kwestia – ich położenie. Nie mogą być zbyt nisko, żebyśmy nie obijali sobie głów, ale też nie za wysoko, żeby móc bez problemu do niej dosięgnąć. W tej kwestii jesteśmy trochę uzależnieni od okapu, którego wysokość zależy od płyty grzewczej – elektrycznej lub gazowej. Indukcyjna zapewnia możliwość niższego zamontowania okapu – na wysokości nawet 55cm. Z kolei gazowa trochę wyżej – nawet 75 cm.
Przejścia w kuchni to bardzo ważny aspekt, często ignorowany podczas projektowania – szczególnie, jeśli decydujemy się na wyspę. Rzadko zwracamy uwagę na to, ile miejsca będziemy mieli między wyspą, meblami i AGD. Jak widać poniżej, żeby sprawnie poruszać się i działać w kuchni musimy zapewnić sobie odpowiednią przestrzeń.
A propos wyspy – czasami na siłę próbujemy zmieścić wyspę ze względu na modę i trendy. Jeśli metraż nie pozwala, to najlepiej z niej zrezygnować lub przemyśleć aranżację półwyspy.
Zasada trójkąta roboczego
Jest to złota zasada, dzięki której kuchnia zapewnia ergonomię i funkcjonalność. W praktyce chodzi o odpowiednie ustawienie lodówki, zlewozmywaka i piekarnika względem siebie tak, aby zapewnić optymalną ilość miejsca do sprawnego funkcjonowania w kuchni. Odstęp między nimi nabiera kształtu tytułowego trójkąta, co ma na celu ograniczenie zbędnych ruchów w trakcie gotowania.
Powyższy schemat przybliża zasadę działania trójkąta roboczego. Aby zachować maximum praktyczności lodówka powinna być jak najbliżej wyjścia/wejścia. Między lodówką a zlewozmywakiem powinna być odległość od 120 do 210 cm. Między zlewozmywakiem a kuchnką – tyle samo, a między lodówką a kuchenką – 120 do 270 centrymetrów odległości.
W wypadku jeśli całą zabudowę mamy po jednej stronie, wtedy warto trzymać się układu: lodówka – zlewozmywak – płyta grzewcza.
Strefy kuchenne
Pora przejść do stref kuchennych. Dobre zaplanowanie i wydzielenie stref w kuchni jest istotne. Pamiętajmy o tym, że podczas projektowania kuchni należy myśleć praktycznie!
W kuchni wyróżniamy następujące strefy :
Strefa mokra (zmywania), czyli tam, gdzie postawimy zlewozmywak, zmywarkę i miejsce na naczynia. Ta strefa nie powinna być zbyt daleko od strefy przechowywania naczyń, która stanowi drugą strefę kuchenną.
Kolejna strefa to strefa pieczenia i gotowania. Tu również powinno być blisko do strefy przechowywania naczyń, ale też być blisko do spiżarki i lodówki. W tej strefie znajdzie się piekarnik, płyta grzewcza, mikrofalówka, ale też coraz częściej termomix czy robot kuchenny.
Czwarta strefa to strefa przechowywania – lodówka, spiżarka lub cargo, gdzie chowane są zakupy. Warto tą przestrzeń zaaranżować tak, żeby blisko niej był stół lub blat, na który możemy położyć przyniesione siatki z zakupami.
Ostatnia strefa to strefa przygotowywania. Ważne, aby w tej strefie było jak najwięcej wolnego blatu roboczego nieprzedzielonego żadnym AGD.
Wyżej wymienione strefy są możliwe do ergonomicznego zaaranżowania tylko przy odpowiednim metrażu, natomiast jeśli dysponujemy małą kuchnią zdecydowanie bardziej priorytetowo traktowałbym kwestię trójkąta roboczego. Nie oznacza to jednak, ze jesteśmy wtedy na przegranej pozycji! Istnieje wiele pomysłów na ciekawe i funkcjonalne aranżacje małych kuchni, więc jest to kwestia wyobraźni Waszej lub projektanta.
Parę pomysłów na aranżację małej kuchni możecie znaleźć w poniższym materiale:
Instalacja elektryczna i oświetlenie
Bardzo istotna przy projektowaniu kuchni jest kwestia instalacji elektrycznej. Planując oświetlenie należy pamiętać o tym, żeby rozmieścić punkty świetlne tak, aby oświetlały nam cały blat kuchenny – nasze miejsce robocze, dzięki czemu podczas gotowania będzie wystarczająco jasno nad blatem. Takie lampy należy umieścić jak najbliżej szafek górnych, zazwyczaj 90 cm od ściany, ale ważne żeby zwrócić uwagę, czy fronty górnych szafek otwierają się bez problemu, nie wadząc o lampy. Warto również zamontować pod spodem szafek wiszących dodatkowe podświetlenie blatu, które może posłużyć nam w pewych okolicznościach jako światło nastrojowe.
Jeżeli dysponujemy wyspą, półwyspą lub barkiem – można zamontować wiszące lampy, które oświetlą zabudowę i będą stanowić ładną dekorację.
Coraz częściej w aranżacjach pojawiają się podświetlenia szuflad i szafek, co jest praktyczne i wygodne, szczególnie w godzinach wieczornych lub w nocy.
Przy projektowaniu zawsze zwracam uwagę na to, żeby było jedno główne źródło swiatla, które wystarczająco oświetla całą kuchnię oraz oprócz tego oświetlenie dodatkowe na blat roboczy.
Jak już jesteśmy przy temacie instalacji elektrycznej trzeba na chwilę zatrzymać się przy gniazdkach. Kwestia ich rozmieszczenia wymaga uprzedniego zastanowienia się i zwizualizowania sobie, gdzie najbardziej się przydają w naszej kuchni. Warto też zaplanować jedno lub dwa dodatkowe gniazdka. Wtedy aranżacja będzie dobrze rozplanowana i może zapobiec przyszłym problemom.
Zapraszam też do lektury nieco krótszego poradnika nt. remontowania kuchni.
Najczęstsze błędy w aranżacji kuchni
Zbliżając się do końca tekstu chciałbym jeszcze skrótowo wymienić najczęściej spotykane błędy i niedopatrzenia podczas aranżowania kuchni.
Tak jak już wspominałem – za krotki blat roboczy. Może to się bardzo szybko zemścić. Jeśli nie ma możliwości, ze względu na metraż – warto rozważyć wysuwane blaty lub dodatkowy stolik. Kolejna kwestia to płyta grzewcza zaraz przy ścianie lub lodówce – rozmieszczenie naczyń, garnków może być problematyczne. To samo tyczy się małej przerwy między zlewozmywakiem, a płytą. Inna sprawa to rozmieszczenie piekarnika – najlepiej mieć dostęp do niego z wielu stron, więc darujmy sobie jego montaż w narożniku!
Jeśli chcecie jeszcze bardziej pogłębić swoją wiedzę na temat projektowania kuchni zapraszam do skorzystania z kompleksowego kursu mojego autorstwa.
Dziękuję wszystkim czytelnikom za poświęcony czas i zapraszam do siebie na Facebooka, Instagrama, ale też na TikToka, gdzie znajdziecie m.in. szybkie porady o aranżacji wnętrz ?
